Tumačenje ideologije kroz jungovsku psihoanalizu

Kovačević, Ana. (2017). Tumačenje ideologije kroz jungovsku psihoanalizu. Diploma Thesis. Filozofski fakultet u Zagrebu, Department of Comparative Literature. [mentor Matijašević, Željka].

Preview

PDF (Croatian) Download (429kB) | Preview

Abstract

Ideologija se, u najširem smislu, može definirati kao sustav ideja i uvjerenja, koje razne društvene skupine primjenjuju u svrhu ekspanzije vlastitog utjecaja na društvenom polju. Takve se tendencije osobito ističu kod političkih ideologija, u okviru kojih povlaštena skupina ljudi, odnosno politička elita, nastoji uspostaviti kontrolu nad cjelokupnom društvenom zajednicom, sastavljenom od masa, grupa i pojedinaca, koji različito reagiraju na nametnuti ideološki sadržaj. Masu čine bezlični i psihički labilni pojedinci, a zbog iracionalne i emotivne prirode, koja joj se pripisuje, sklona je ideološkom fanatizmu, što nije slučaj kod, samosvjesnih i skeptičnih, racionalnih individua. Stapanje s masom i razvijena individualnost, kao oprečne kategorije uvjetovane su, između ostalog, i suprotstavljenim tipovima ličnosti, koji su, u određenoj mjeri, inherentni svakom čovjeku, a Carl Gustav Jung ih označava kao introverziju i ekstraverziju. Pojedinac zauzima poziciju unutar ideološke strukture ovisno o tome koji tip ličnosti predstavlja dominantnu komponentu njegovog karaktera. Apsolutno potiskivanje manje naglašenog tipa ličnosti, jednako kao i potiskivanje određenih sklonosti, nagona ili ideja, može izazvati ozbiljne neurotske poremećaje, koji se, u najgorem slučaju, mogu manifestirati kao destruktivno djelovanje velikih razmjera. Psiha čovjeka podijeljena je na svjesni i nesvjesni dio, a potonji se, prema Jungovoj teoriji, dodatno razdvaja na osobno nesvjesno i kolektivno nesvjesno, sastavljeno od arhetipova, sveprisutnih iskonskih slika koje uvelike utječu na psihičko stanje pojedinca, stoga se, u svrhu manipulacije ljudima, njima koristi i ideološka propaganda. U tom kontekstu značajnu ulogu imaju i mitovi, koji se smatraju nekom vrstom narativnog arhetipa pa se pomoću njih određeni društveni odnosi i pravila nastoje ljudima prezentirati kao činjenice nužne za opstanak zajednice. Izgradnja cjelovitog Sebstva, prema jungovskoj psihoanalizi, predstavlja ideal psihičkog razvoja svakog pojedinca, a samo kompletno formirana ličnost može biti sposobna racionalno procijeniti društveni kontekst kojemu pripada i zauzeti ispravan stav prema ideološkom sadržaju, kojemu je čovjek neiizbježno izložen.

Actions (login required)

View Item